Meia dose, muito sabor

Wij zijn met z’n zevenen, dus bij ons gaat dat delen vanzelf. Iedereen bestelt iets anders en ineens staan er zeven verschillende gerechten op tafel. Sommige bekend, andere spannend nieuw en iedereen prikt overal vrolijk in mee. Geen gemakkelijkere manier om nieuwe dingen te leren kennen en eten. Met meia doses op het menu kunnen dat zomaar veertien verschillende gerechten worden. Ja, veertien! Alsof je aan een koninklijk proeffestijn zit, zonder dat je achteraf naar huis hoeft te rollen. Een tafel vol familie is heerlijk, maar niet iedereen zit met (bijna) een heel elftal aan tafel. En al helemaal niet in Portugal, waar ook veel mensen alleen eten, of samen met één goede vriend, partner of collega.

Precies dáár komt de meia dose als redder in de culinaire nood. Een halve portie van je favoriete gerecht, met alle smaak, maar nét even lichter. Voor de kleine trek, voor de bewuste eter, voor wie niet wil (of kan ;)) kiezen of gewoon niet wíl overeten. Geen uitleg nodig, geen kinderportie met kleurplaat, maar gewoon een volwaardig gerecht in een iets kleiner jasje.

Een halve portie met een heel verhaal

De meia dose is geen hip restaurantconcept dat bedacht werd voor Instagram. In Portugal is het een begrip waar niemand raar van opkijkt. Ga zitten in een bescheiden tasca, wij zijn gék op die buurtrestaurants waar opa’s domino spelen en de menukaart nog deels handgeschreven is, en je krijgt vrijwel overal meteen de keuze. Bestel je een dose inteira (een hele portie) of een meia dose (een halve portie). Twee maten, één gerecht. Het idee is simpel, maar de gedachte erachter is des te mooier. Je eet wat je op kunt, zonder verspilling, zonder zere buik bij het naar buiten lopen en zonder (uiteindelijk) doorslaande weegschaal. Niet elke tafel hoeft een banket te zijn en niet elke maag een bodemloze put. Juist in een land waar eten draait om samenkomen, delen en genieten, is het logisch dat er ruimte is voor keuzes. En of je nou jong bent of oud, met veel trek of weinig, de keuken past zich aan. Meia dose? Geen probleem. De keuken weet er wel raad mee.

De oorsprong van de meia dose

De herkomst van het concept laat zich niet in een kookboek terugvinden, maar hangt samen met de Portugese eetcultuur van de afgelopen eeuw. In landelijke gebieden en arbeidersmilieus was het gebruikelijk om grote schalen eten te serveren, bedoeld om te delen. De porties waren altijd royaal. De reden hiervan was heel simpel, wie hard werkt moet ook goed eten. Je hebt je energie nodig, simpel zat. Maar niet iedereen had evenveel trek, en niet elke portemonnee kon even diep reiken. Het was dan ook heel normaal om bij cafés of eethuisjes te vragen om een meia dose. Een halve portie was een mooie manier om toch iets te bestellen zonder té veel uit te geven of weg te gooien.

Wat begon als een praktische oplossing, groeide uit tot een sociaal geaccepteerde standaard en een vaste keuze optie. Restaurants gingen het standaard op hun menukaart zetten. Niet als kinderportie, maar als gelijkwaardige optie. Dus of je jouw vakantie in Portugal nu hebt doorgebracht in de buurt van Porto of je bij het uitstappen op het vliegveld in Faro meteen een restaurant hebt bezocht, er stond ongetwijfeld op de kaart dat het mogelijk was een meia dose te bestellen. Het idee van een halve portie vlees of vis, is voor de gemiddelde toerist misschien een beetje raar, maar het is voor de Portugese keuken juist een toonbeeld van gastvrijheid. Jij bepaalt zelf hoeveel je eet.

Kleine porties in Nederland

Die Portugese vanzelfsprekendheid om gewoon te kunnen kiezen voor minder zonder dat je iets hoeft uit te leggen zie je hier gelukkig ook steeds vaker. Steeds meer mensen willen om heel veel verschillende redenen kleiner eten. De één om medische redenen, de ander omdat uit eten gaan verwennerij is en ze graag meer verschillende dingen willen proeven. Wij vallen overduidelijk onder die laatste categorie. Daarom zijn we zo enthousiast over het platform KleinePorties.nl

Dat platform laat je in één oogopslag zien welke restaurants in Nederland stiekem een beetje Portugees zijn. Niet met de keuze in de gerechten, wel in de keuze voor de portiegrootte. Geen kindermenu’s met kipnuggets of “dan maken we wel wat voor u”, maar echte gerechten in een formaat dat wél werkt. Voor kinderen met smaak, ouderen met een kleinere eetlust, of gewoon voor iedereen die graag van alles wat wil proeven.

Minder verspilling, meer voldoening

Een kleinere portie betekent niet minder genieten, het betekent minder verspillen. In Portugal is dat bijna vanzelfsprekend, Je bestelt wat je op kunt, niet meer dan dat. Geen halve borden die terug naar de keuken gaan, geen bergen rijst die blijven liggen. Gewoon precies genoeg en als je toch meer wil, bestel je lekker nog een meia dose. Óf een pastel de nata, want die telt niet als toetje, dat is een basisrecht 😉

En precies dat is waarom wij bij Sabores de Portugal Stichting Dishmissed steunen en fan zijn van KleinePorties.nl. Goed eten hoort niet in de vuilnisbak en verspilling kan met een beetje gezond verstand (en goede smaak) vaak vermeden worden. Liever slimmer koken, beter plannen en gewoon wat vaker een kleinere portie. Meia dose, grande verschil.

Chico & Gomez tip: Bestel een meia dose als een local

Geen informatie over de Portugese cultuur en gewoonten zonder dat wij je even uitleggen hoe het écht werkt. Dus voor iedereen die binnenkort een bordje wil delen op een zonnig terras in Portugal hebben wij een aantal tips op een rij gezet om ervoor te zorgen dat je niet per ongeluk met een bord vol arroz de pato voor zes man eindigt:

• Wees beleefd, maar duidelijk
  “Posso pedir uma meia dose?” werkt beter dan “Ik wil de helft, maar dan voor de helft van de prijs.” Portugese chefs houden van eerlijke vragen en duidelijke trek.
  
• Vraag wat kan
  Niet elk gerecht is geschikt om te halveren. Een hele vis is lastig te delen, een stoofpotje vaak weer wél. Vraag wat à casa mogelijk is en wie weet krijg je een geheime suggestie van de chef.
  
• Delen zonder gevecht
  Bestel samen twee of drie meia doses en maak van je tafel een Portugese proeverij. Bonuspunten als je er een fles Vinho Verde bij opent. Nog meer bonuspunten als je het laatste stukje bacalhau sportief deelt. (Dat laatste niet proberen bij Linda. Die bestelt een dose inteiro aan bacalhau en kaapt dan de laatste hap bacalhau van jouw meia dose voor je neus weg.)
  
• Sluit af met iets kleins (of niet)
  Heb je nog een plekje over? Pastel de nata met een bica. Heb je geen plekje meer? Pastel de nata zonder bica. Dit noemen we nou een win-winsituatie.

Meia dose, grande efeito

Of je nu op een zonovergotend terras in de Algarve zit of gewoon aan tafel in een Nederlands restaurant, één ding is overal hetzelfde en van alle tijden en dat is dat niet groot hoeft om groots te zijn. Een kleinere portie kan juist zorgen voor meer smaak, minder verspilling en een veel fijner gevoel achteraf. In Portugal weten ze dat allang. En dankzij KleinePorties.nl begint die gedachte ook hier steeds meer voeten onder tafel te krijgen.

Denk een volgende keer dat je buiten de deur eet dus even aan de Portugese meia dose. Niet omdat het móet, maar omdat het mág. Omdat je het leuker vindt om van drie dingen een beetje te eten dan van één gerecht te veel. En omdat de kans groot is dat je dan tóch eindigt met een pastel de nata. Want hé, die telt nog steeds niet als toetje. (En als ze geen pastel de nata hebben, kies je gewoon een ander dessert. Gewoon, omdat je dat dan hebt verdiend ;))