De legende van de Haan van Barcelos

In eerder artikel hebben jullie kennis kunnen maken met Chico en Gomez, beiden een Galo de Barcelos. Deze Portugese haan heeft iedereen die in Portugal is geweest al eens gezien. De Galo de Barcelos is voor Portugal, wat de oranje leeuw voor Nederland is. Maar ken je ook de legende van de Galo de Barcelos en weet je waar deze haan symbool voor staat?

De legende

In de Middeleeuwen heerste angst over de bewoners van Barcelos. Het dorp ging gebukt onder een aantal diefstallen en niemand wist wie de dader was.

Op een dag arriveerde een pelgrim die onderweg was naar Santiago de Compostela. Hij werd beschuldigd van de diefstallen en gevangen gezet. De pelgrim zwoer niets te maken te hebben met de diefstallen, hij was slecht op doorreis. Niemand geloofde hem en hij werd veroordeeld tot de galg.

In een laatste poging zijn onschuld te bepleiten dwong de pelgrim een gesprek met de rechter af. De rechter zat aan een maaltijd toen de pelgrim bij hem werd gebracht. Toen zijn poging onschuldig bevonden te worden niet werkte, wees de pelgrim naar de gebraden haan op tafel en zei: “Zo zeker als dat ik onschuldig ben, zo zeker zal die haan opstaan en drie keer kraaien op het moment dat ik word opgehangen”.
Ondanks het hoonlachen van de rechter durfde hij de haan niet te eten, maar het veranderde niets aan het lot van de pelgrim.

Dat de pelgim de waarheid had gesproken bleek toen de haan inderdaad opstond en kraaide op het moment dat de pelgrim werd opgehangen. De rechter haastte zich naar de galg om te ontdekken dat door een foute knoop de pelgrim werd gewurgd, maar nog niet dood was. Hij gebood direct de pelgrim los te maken en hem te laten gaan.

Sindsdien staat de “Haan van Barcelos” symbool voor onvoorstelbaar geluk, integriteit, eer en vertrouwen.

Variaties

Natuurlijk zijn er talloze variaties op deze legende te vinden. In sommige gevallen wordt een boer beschuldigd van de diefstal, in anderen een Galiciër. In het ene geval zijn er zilverstukken uit een burcht gestolen, in een ander geval is het tafelzilver tijdens het dorpsbanket ontvreemd. Soms kraait de haan één keer, in andere verhalen drie keer. Maar kraaien doet hij altijd. En de echte dader wordt nooit gevonden.

Nationaal symbool

Inmiddels is de Galo de Barcelos het nationale symbool van Portugal. Hoe deze legende zo groot heeft kunnen groeien dat de haan zo’n voorname positie heeft gekregen is ons niet bekend. Wie het weet mag het ons vertellen!