Wereld Tonijn Dag werd in 2016 in het leven geroepen door de Verenigde Naties om aandacht te vragen voor het duurzame beheer van tonijnbestanden.
Want ja, we houden allemaal van tonijn, of die nu op de petiscoplank ligt, tussen de pasta of in de wijn zwemt of in een Portugees conservenblikje zit te pronken. Maar dat moet wél kunnen zonder dat de oceaan eronder lijdt. Daar moeten we iedere dag bij stil staan door de juiste keuzes te maken en vandaag staan we daar dus even extra bij stil. Als het even kan wil ik over 30 jaar namelijk nog steeds genieten van mijn salada com feijão frade e atum en alle andere lekkere hapjes en gerechten waarvoor ik tonijn gebruik.
Wat is de betekenis van tonijn dag
De druk op tonijnbestanden is niet nieuw. Jarenlange overbevissing, vooral op blauwvintonijn, en grootschalige vangstmethodes zoals ringzegens en drijfnetten hebben in veel regio’s hun sporen achtergelaten. Niet alleen tonijnpopulaties worden erdoor bedreigd, maar ook zeedieren zoals dolfijnen, schildpadden en haaien die per ongeluk als bijvangst in de netten belanden.
De vraag naar tonijn blijft hoog. En dat snap ik wel, want de vis is gezond en ontzettend veelzijdig. Gelukkig groeit met de vraag ook het bewustzijn. Wereld Tonijn Dag is er om dat bewustzijn te versterken, én om de visserijen en producenten die het anders doen in het zonnetje te zetten.
Keurmerken voor duurzame tonijn
Wie een bewuste keuze wil maken, hoeft geen expert te zijn. Wie mij een beetje kent weet heel goed dat ik eigenlijk helemaal niet ben van de bewuste keuzes maken op de manier waarop dat tegenwoordig wordt vormgegeven en dat ik al helemaal niet de persoon ben die andere personen probeert te overtuigen. Ik geloof graag in gezond verstand. Al is het wel belangrijk dat je dan weet waar je op kunt letten, want wat je niet weet, daar kun je ook geen rekening mee houden toch?
Als je tonijn (in blik) koopt kun je heel simpel etiketten lezen. En dan dus niet de voedingswaarden en al dat andere, maar gewoon de eventuele keurmerken die zijn aangegeven. Deze vier zijn de bekendste en zeker de moeite waard om op te letten als je vis koopt:
Lijngevangen tonijn
Tonijn die met hengel en lijn wordt gevangen, ook wel pole & line genoemd zoals je in het logo kunt lezen, wordt vis voor vis binnengehaald. Deze methode heeft nauwelijks bijvangst en belast het ecosysteem minimaal. Het is arbeidsintensiever, maar levert ook een mooiere kwaliteit op.
Graag vertel ik meer over dit keurmerk, maar dan wordt dit artikel extreem lang. Voor nu verwijs ik je dus naar de website van IPNLF als je meer wilt weten.
Het Dolphin Safe-keurmerk
Tonijn met het Dolphin Safe-keurmerk is gevangen zonder dat er dolfijnen zijn opgejaagd of gedood. Een belangrijk keurmerk dat wereldwijd erkend wordt.
Op de website van Dolphin Safe kun je een overzicht vinden van alle bedrijven wereldwijd die het keurmerk mogen voeren.
Het MSC keurmerk
Het MSC-keurmerk, de afkorting staat voor Marine Stewardship Council, richt zich op duurzame visserij en wordt toegekend aan visserijen die aantoonbaar werken met respect voor visbestanden, het ecosysteem en transparante traceerbaarheid en is een keurmerk dat je bij heel veel soorten vis(conserven) kunt terugvinden.
Het is een van de bekendste keurmerken op het gebied van vis. Er wordt ook wel gesproken over de MSC-standaard als het gaat om de certificeringen. Ook MSC heeft een website met uitgebreide informatie voor wie het interessant vind en graag meer wil weten.
Het Friend of the Sea keurmerk
Friend of the Sea kijkt breder dan alleen de visstand. Naast eisen voor duurzame visvangst houdt dit keurmerk ook rekening met de impact op het hele ecosysteem en met sociale aspecten zoals arbeidsomstandigheden. Wat mij betreft is de naam dus heel goed gekozen omdat er meer naar een totaal plaatje wordt gekeken.
Je vindt dit keurmerk zowel bij tonijn uit visserij als bij tonijn uit duurzame aquacultuur. De website van Friend of the Sea leest als een krant met héél veel verschillende artikelen over alle manieren waarop er een verschil in de wereld gemaakt wordt. En sommige van die manieren zijn verrassend, dus ook hier is het bezoeken van de website zeker even de moeite waard!
Portugese tonijn in blik
En dan natuurlijk ook even over waar het om gaat, de tonijn in blik uit Portugal. In Portugal is tonijn niet zomaar vis in blik, maar een culinaire traditie. Vooral op de Azoren en in het zuiden van het land wordt tonijn duurzaam gevangen en verwerkt volgens ambachtelijke methoden.
Een paar merken uit ons assortiment laten zien hoe veelzijdig en verantwoord Portugese tonijn kan zijn:
Bom Petisco
Bom Petisco is misschien wel het bekendste conservenmerk van Portugal. Het merk draagt het Dolphin Safe-keurmerk, wat betekent dat de tonijn is gevangen zonder dat er dolfijnen zijn opgejaagd of gedood. Daarnaast is het ook gecertificeerd door Friend of the Sea, wat aangeeft dat de visserijpraktijken duurzaam zijn en minimale impact hebben op het mariene ecosysteem. Deze certificeringen onderstrepen de inzet van Bom Petisco voor verantwoorde visserij en hoogwaardige producten.
Minerva
Minerva is een klassieker onder de Portugese conservenmerken en staat al sinds 1942 voor kwaliteit en vakmanschap. Wat minder mensen weten, is dat het merk ook sterk inzet op duurzaamheid. De tonijnproducten van Minerva dragen het Dolphin Safe-keurmerk, het keurmerk van Friend of the Sea én het MSC-label. Daarmee laat Minerva zien dat respect voor de oceaan en traditionele bereiding prima samen kunnen gaan.
Triteia
Triteia is misschien wel het meest vernieuwende tonijnmerk in ons assortiment. De combinatie van tonijn met biologisch Portugees zeewier levert niet alleen een bijzondere smaak op, maar ook een slimme voedingswaarde en minder druk op de oceaan. Triteia is gecertificeerd door zowel Friend of the Sea als het Dolphin Safe-programma, en laat daarmee zien dat duurzaamheid hand in hand kan gaan met innovatie en kwaliteit. Een merk om in de gaten te houden. En om van te genieten natuurlijk!
Wat jij kunt doen op Wereld Tonijn Dag
Wereld Tonijn Dag is, in ieder geval wat mij betreft, geen oproep tot perfectie, maar een uitnodiging om bewuster te kiezen. Door te letten op keurmerken, te kiezen voor lijngevangen tonijn of producten uit visserijen met een goed verhaal, draag je bij aan een gezondere zee en kun je gewoon blijven genieten.
Zelf ben ik na het schrijven van dit artikel al aan het verzinnen op een Portugese tonijnsalade met Compal en piri piri. De kinderen zijn ook gek op tonijnsalade in allerlei soorten. Misschien moet ik ze eens vragen om hun favoriete recept te delen…
Hecht jij waarde aan keurmerken zoals degenen die ik hierboven beschreef, of let je daar helemaal niet op?